Frenleme ve Durma

Frenleme Sistemleri

Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Güvenliği sağlamak için fren sisteminin doğru çalışması kritik önem taşır. Fren pedalı, fren kaliperleri veya Model Y frenleme sisteminin herhangi bir bileşeniyle ilgili sorun yaşarsanız derhal Tesla'ya başvurun.

Model Y araçta maksimum fren basıncı uyguladığınızda tekerleklerin kilitlenmesini önleyen kilitlenmeyen fren sistemi (ABS) bulunur. Bu sayede birçok yol koşulunda sert frenleme sırasında direksiyon kontrolü artar.

Acil durumda fren yapıldığında ABS sürekli olarak her tekerleğin hızını izler ve mevcut tutuşa göre fren basıncı değiştirir.

Fren basıncının değiştirilmesi fren pedalında darbeli bir his yaratır. ABS'nin çalıştığını gösteren bu özellik endişelenilmesi gereken bir durum değildir. Darbeleri hissettiğinizde fren pedalına sıkı ve sabit basınç uygulamaya devam edin.

Sarı bir daire içinde ABS kelimesi
ABS göstergesi, Model Y aracınızı ilk çalıştırdığınızda dokunmatik ekranda kısa süreliğine sarı renkte yanıp söner. Bu gösterge ışığı bunun dışındaki zamanlarda yanarsa ABS arızası oluşmuştur ve ABS çalışmaz. Tesla'ya başvurun. Frenleme sistemi tamamen çalışmaya devam eder ve ABS arızasından etkilenmez. Ancak fren mesafeleri artabilir. Sürerken dikkatli olun ve sert frenlerden kaçının.
Kırmızı bir daire içinde kırmızı ünlem işareti ve altında BRAKE kelimesi
Bu kırmızı fren göstergesi, Model Y aracınızı ilk çalıştırdıktan hemen sonra kısa süre yanması dışında dokunmatik ekranda görünürse bir fren sistemi arızası tespit edilmiştir veya fren sıvısı düşük seviyededir. Derhal Tesla'ya başvurun. Güvenli olduğunda aracı durdurmak için sabit basınç uygulayın ve frene sıkıca basın.
Sarı bir daire içinde sarı ünlem işareti ve altında BRAKE kelimesi
Fren takviyesi arızası tespit edildiğinde veya rejeneratif frenleme kullanılamadığında dokunmatik ekranda bu sarı fren göstergesi görünür (bkz. Rejeneratif Frenleme). Güvenli olduğunda aracı durdurmak için sabit basınç uygulayın ve frene sıkıca basın. Hidrolik Takviye Desteği etkin olabilir (bkz. Hidrolik Takviye Desteği).

Acil Durum Freni

Acil durumda fren pedalına sonuna kadar basın ve çekişin düşük olduğu zeminlerde bile sıkıca basınç uygulamaya devam edin. ABS mevcut çekişe göre her tekerleğin fren basıncını değiştirir. Bu sayede tekerlekler kilitlenmez ve mümkün olduğunca güvenli şekilde durursunuz.

Aracı durdurmak için alternatif bir yöntem gerekirse frenleri uygulamak için vites kolundaki Park düğmesini basılı tutun ve düğme basılıyken tahrik torkunu kaldırın.

Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Fren pedalına bastıktan sonra ayağınızı kaldırmayın. Bu durum ABS'nin çalışmasını etkiler ve fren mesafesini artırabilir.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Her zaman önünüzdeki araçla aranızdaki güvenli mesafeyi koruyun ve tehlikeli sürüş koşullarının farkında olun. ABS durma mesafesini iyileştirse de fizik kurallarının önüne geçemez. Ayrıca lastiklerle yol arasındaki doğrudan temasın su katmanıyla kesildiği durumlarda ıslak zeminde sürüş tehlikesi de bu özellikle engellenemez.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
DİKKAT
Otomatik Acil Durum Freni (bkz. Çarpışma Önleme Yardımı) çarpışmanın kısa süre içinde gerçekleşeceği durumlarda frenleme için otomatik olarak müdahale edebilir. Otomatik Acil Durum Freni çarpışmayı önlemek üzere tasarlanmamıştır. Bu özellik en iyi durumda sürüş hızınızı düşürmeye çalışarak önden çarpışmanın etkisini minimum düzeye indirebilir. Çarpışmadan kaçınmak için Otomatik Acil Durum Frenine güvenmek, ciddi yaralanmalara veya ölüme neden olabilir.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
DİKKAT
Acil durumlarda frenler düzgün çalışmıyorsa Model Y aracınızı durdurmak için vites kolundaki Park düğmesini basılı tutun. Mutlaka gerekli olmadıkça aracı durdurmak için bu yöntemi kullanmayın.

Dinamik Fren Işıkları (varsa)

50 km/sa hızın üzerinde sürüş sırasında sert fren yaptığınızda(veya Otomatik Acil Durum Freni devreye girdiğinde) fren ışıkları, diğer sürücüleri Model Y aracın yavaşladığı konusunda uyarmak için hızlıca yanıp söner. Model Y aracınız tamamen durursa dörtlü flaşörler yanıp söner. Dörtlü flaşör hız pedalına veya manuel olarak dörtlü flaşör düğmesine basılana kadar yanıp sönmeye devam eder (bkz. Dörtlü Flaşörler).

Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
Not
Dinamik fren ışıkları Pist Modu etkinken yanıp sönmez (bkz. Pist Modu).
Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
Not
Römork çekerken (uygunsa) römorkta ayrıca bir frenleme sistemi bulunmasa dahi römork fren ışıkları da yukarıda açıklandığı şekilde çalışır.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Römork çekerken (uygunsa) takip mesafenizi her zaman artırın. Ani frenleme patinaja, römorkun araç üzerine devrilmesine ve kontrol kaybına neden olabilir.

Fren Diski Silme

Frenlerin soğuk ve yağışlı hava durumlarında tepki vermeye devam etmesi için Model Y aracınızda fren diski silme özelliği bulunur. Soğuk ve yağışlı hava algılandığında bu özellik, fren disklerinin yüzeyindeki suyu gidermek için tekrarlı şekilde sizin tarafınızdan hissedilmeyen bir fren kuvveti uygular.

Hidrolik Fren Zayıflama Desteği

Model Y araçta hidrolik fren zayıflama desteği bulunur. Bu özellik, fren performansının düştüğü durumlarda fren sistemi basıncını ve ABS aktivitesini takip etmeye yardımcı olur. Fren performansının düştüğü tespit edilirse (ör. fren zayıflaması nedeniyle veya soğuk ya da yağışlı havada) bir ses duyarsınız, fren pedalı ayağınızın altından uzaklaşır ve frenlemede güçlü bir artış fark edersiniz. Normalde yaptığınız gibi frene basın ve pedalı serbest bırakmadan veya pompalamadan basmaya devam edin.

Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
DİKKAT
Acil durumlarda frenler düzgün çalışmıyorsa Model Y aracınızı durdurmak için vites kolundaki Park düğmesini basılı tutun. Mutlaka gerekli olmadıkça aracı durdurmak için bu yöntemi kullanmayın.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Her zaman önünüzdeki araçla aranızdaki güvenli mesafeyi koruyun ve tehlikeli koşullarda sürüş sırasında dikkatli olun. Fren diski silme ve hidrolik fren zayıflama desteği özellikleri, frene yeterli ölçüde basılmasının yerine geçmez.

Hidrolik Takviye Desteği

Model Y araçta fren pedalına basıldığında frenleri etkinleştiren bir fren takviyesi bulunur. Hidrolik takviye desteği, fren takviyesi çalışmadığında mekanik destek sağlar. Fren takviyesi arızası tespit edilirse bastığınızda fren pedalının daha sert olduğunu hissedersiniz ve pedaldan ses gelebilir. Aracı dikkatli kullanın ve yoldaki diğer kullanıcılarla aranızdaki güvenli mesafeyi koruyun. Fren pedalı tepkisi ve fren performansı azalabilir. Fren mesafeleri artabilir.

Rejeneratif Frenleme

Model Y hareket halindeyken ayağınızın hız pedalında olmadığı zamanlarda rejeneratif frenleme aracınızı yavaşlatarak elde edilen fazladan gücü Bataryaya besler. Durma zamanlarınızı tahmin ederek ve yavaşlamak için hız pedalındaki basıncı azaltarak veya kaldırarak rejeneratif frenlemeden faydalanabilir, sürüş menzilinizi artırabilirsiniz.

Araçta rejeneratif frenlemeyle gerçekleşen yavaşlama Bataryanın mevcut durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örneğin, Batarya soğukken veya zaten tam doluysa rejeneratif frenleme sınırlı olabilir.

Güç ölçüm göstergesi (dokunmatik ekranın araç durumu alanındaki ince çizgi) gerçek zamanlı güç kullanımını gösterir:

  1. Bataryanın gönderdiği gücü (ör. aracı hızlandırmak için kullanılan) temsil eder. Gaz pedalına bastığınızda güç ölçüm göstergesinin üst yarısı siyah (veya ekran koyu renkliyse beyaz) renkte dolar.
  2. Rejeneratif frenlemeden elde edilen veya aracı yavaşlatmak için kullanılan gücü temsil eder. Bataryaya beslenen güç yeşil renkte, normal fren sistemi tarafından kullanılan güç ise gri renkte gösterilir.
Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
Not
Yoğun bileşiklerin ve diş tasarımının bulunduğu kış lastikleri takıldığında rejeneratif fren gücünde geçici bir düşüş görülebilir. Ancak aracınız sürekli kendini yeniden kalibre edecek şekilde tasarlanmıştır. Lastikler değiştirildiğinde bir süre düz hatta ivmelenmenin ardından aracınızın rejeneratif frenleme gücü gitgide eski haline ulaşır. Çoğu sürücü için kısa süre normal sürüşün ardından araç eski haline döner. Normalde hafif ivmelenmeyle sürüş yapan sürücülerin ise yeniden kalibrasyon döneminde biraz daha sert ivmelenme yapması gerekebilir. Servis > Jant ve Lastik > Lastikler öğelerine dokunarak kış lastiklerini seçip bu süreci hızlandırabilirsiniz.
Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
Not
Rejeneratif frenleme Model Y aracınızı agresif şekilde yavaşlatıyorsa (örneğin, otoyolda kullanılan hızlarda hız pedalına hiç basmadığınızda) etrafınızdakileri yavaşladığınız konusunda ikaz etmek için fren ışıkları yanar.
Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
Not
Model Y rejeneratif frenleme kullandığından fren balataları, tipik olarak geleneksel frenleme sistemlerine kıyasla daha az kullanılır. Tesla, pas ve korozyon birikmesini önlemek için mekanik frenleri uygulamak ve fren balatalarını ve rotorları kuru tutmak için fren pedalına sık sık basılmasını önerir.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Karlı veya buzlu koşullarda rejeneratif frenleme sırasında Model Y aracınızda çekiş kaybı yaşanabilir. (özellikle Standart ayarda ve/veya kış lastiği kullanılmadığında). Tesla, karlı veya buzlu koşullarda araç stabilitesini korumak için Düşük ayarının kullanılmasını önerir

Rejeneratif Frenleme Seviyesini Ayarlama

Rejeneratif frenleme seviyesini değiştirmek için dokunmatik ekranı kullanabilirsiniz:

  1. Kontroller > Dinamikler > Rejeneratif Frenleme seçeneklerine dokunun.
  2. İki seviyeden birini seçin:
    • Düşük: Rejeneratif frenlemeyi sınırlar. Hız pedalını serbest bıraktığınızda Model Y aracınızın yavaşlaması daha uzun süre alır ve "Standart" ayara kıyasla daha uzun süre hareket halinde kalır.
    • Standart: Maksimum miktarda rejeneratif frenleme sağlar. Hız pedalını serbest bıraktığınızda Model Y yavaşlayarak fren kullanma ihtiyacını azaltır.

Durdurma Modu

Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
Not
Durdurma Modları, yaklaşık olarak Ocak 2024'ten itibaren üretilen araçlarda kullanılamaz.

Sürüş sırasında hız pedalını her serbest bıraktığınızda rejeneratif frenleme Model Y aracınızı yavaşlatır. Sürüş hızı oldukça düştüğünde (neredeyse durduğunuzda) ve hız pedalıyla fren pedalı serbest kaldığında Model Y aracınızın yapacağı hareketi seçebilirsiniz. Park halindeyken Kontroller > Dinamikler > Durdurma Modu seçeneklerine dokunun ve aşağıdakilerden birini seçin:

  • Yumuşak Kalkış: Durmaya yakın veya tam durma halinde motor tork uygulamaya devam ederek otomatik şanzımanlı geleneksel araçlara benzer şekilde Model Y aracınızı yavaşça ileri (Sürüş vitesi) veya geri (Geri vites) hareket ettirir. Dik yokuş veya garaj girişi gibi bazı durumlarda ileri gitmeye devam etmek veya Model Y aracınızın ters yöne gitmesini engellemek için hız pedalına basmanız gerekebilir.
    Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
    Uyarı
    Hiçbir zaman Yumuşak Kalkış seçeneğinin aracınızın yokuştan kaymasına engel olacak düzeyde tork uygulamasını beklememelisiniz. Durmaya devam etmek için her zaman fren pedalına veya yokuşu tırmanmak için her zaman hız pedalına basın. Bunu yapmadığınızda maddi zarar oluşabilir ve/veya çarpışma yaşanabilir.
  • Tut: Yumuşak Kalkış ve İlerleme ayarlarından daha düşük hızlarda rejeneratif frenlemeye devam ederek menzili maksimum düzeye çıkarır ve fren aşınmasını azaltır. Model Y durduğunda sizin fren pedalına basmanıza gerek kalmadan otomatik olarak fren uygulanır. Düz bir zeminde veya yokuşta durulduğunda Araç Tutuş, siz gaz ve fren pedallarına basmadığınız sürece fren uygulamaya devam eder. Bkz. Araç Tutuş.
    Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
    Uyarı
    Hiçbir zaman Tut seçeneğinin aracınızı yeterli düzeyde yavaşlatmasını veya tamamen durdurmasını beklememelisiniz. Aşağı eğimli yokuşlar, ve az veya sınırlı rejeneratif frenleme gibi birçok faktör nedeniyle durma mesafesi uzayabilir (bkz. Rejeneratif Frenleme). Aracı yeterli düzeyde yavaşlatmak veya durdurmak için fren pedalını kullanmaya her zaman hazır olun.
  • İlerleme: Durmaya yakın veya tam durma halinde Model Y aracınız vitesin boşta olduğu durumlara benzer şekilde serbestçe ilerler. Bu nedenle yokuşta duran Model Y aşağıya doğru kayacaktır. Fren etkinleşmez ve motor tork uygulamaz (hız pedalına basılana kadar).
    Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
    Not
    Yumuşak Kalkış veya İlerleme seçeneklerinde fren uygulamak için Araç Tutuş seçeneğini de kullanabilirsiniz. Ancak araç durduğunda fren pedalına kısa süreli olarak basmanız gerekir. Bkz. Araç Tutuş.
    Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
    Not
    Model Y Pist Modundayken (bkz. Pist Modu) seçtiğiniz ayara bakılmaksızın İlerleme otomatik olarak etkinleştirilir. Pist Modu kullanılmadığında Model Y seçtiğiniz ayara geri döner.
Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
Not
Tercih ettiğiniz Durdurma Modu ayarı, sürücü profilinize senkronize olmaz.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Güvenli olmayan koşullarda Model Y hareket ederse fren pedalına basın. Dikkatli olmak ve aracı her zaman kontrol etmek sizin sorumluluğunuzdadır. Bunu yapmamanız ciddi hasar, yaralanma veya ölüm riskine neden olur.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Rejeneratif frenleme veya seçtiğiniz Durdurma Modunun sizin veya aracınızın güvenliğini sağlamasını beklememelisiniz. Ağır yüklü araçlar, dik yokuşlar veya ıslak ya da buzlu yollar gibi birçok faktör yavaşlama oranını ve Model Y aracınızın durma mesafesini etkiler. Aracınızı dikkatli kullanın; trafik ve yol koşullarına göre uygun olduğunda aracı durdurmak için fren pedalını kullanmaya her zaman hazır olun.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Önden Çarpışma Uyarısı ve Otomatik Acil Durum Freni düşük hızlarda sürüş sırasında çalışmaz (bkz. Çarpışma Önleme Yardımı). Bu özelliklerin sizi uyarmasına, çarpışmayı önlemesine veya çarpışmanın etkisini azaltmasına güvenmemelisiniz.

Park Freni

Park frenini etkinleştirmek için Kontroller > Güvenlik seçeneklerine dokunun, fren pedalına basın ve ardından Park Freni seçeneğine dokunun.

Kırmızı bir daire içinde kırmızı P harfi ve altında PARK kelimesi
Park freni devredeyken dokunmatik ekranda park freni gösterge ışığı kırmızı renkte yanar.

Araç başka bir vitese alındığına park freni serbest bırakılır.

Park frenini Park durumundayken vites kolunun ucundaki düğmeyi basılı tutarak da etkinleştirebilirsiniz.

Vites kolu ve ucundaki düğmeyi işaret eden bir ok.

Sarı bir daire içinde sarı P harfi
Park freninde elektrik sorunu yaşandığında sarı park freni gösterge ışığı yanar ve dokunmatik ekranda bir arıza mesajı görüntülenir.
Informational PurposesAn informational icon, calling your attention
Not
Park freni yalnızca arka tekerleklerde çalışır ve pedalla çalışan fren sisteminden bağımsızdır.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
DİKKAT
Nadir görülse de Model Y aracınızda elektrik gücünün olmaması durumunda dokunmatik ekrana erişemezsiniz ve bu nedenle takviye aküyle aracınızı çalıştırmadan (bkz. Takviye Aküyle Çalıştırma) önce park frenini serbest bırakamazsınız.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Karlı veya buzlu koşullarda, özellikle de kış lastiği bulunmadığında arka tekerleklerde Model Y aracınızın yokuştan kaymasını engelleyecek yeterli çekiş olmayabilir. Karlı veya buzlu koşullarda yokuşa park etmekten kaçının. Güvenli park etmek her zaman sizin sorumluluğunuzdadır.
Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Yol park etmek için fazla dikse veya park frenleri doğru şekilde devrede değilse Model Y aracınız bir ikaz gösterebilir. Bu ikazlar yalnızca yönlendirme amaçlıdır ve belirli yol veya hava koşulları dahil olmak üzere güvenli park koşullarıyla ilgili sürücünün muhakemesinin yerine geçmez. Bir konuma park etmenin güvenli olup olmadığını belirlemek için bu ikazları temel almayın. Güvenli park etmek her zaman sizin sorumluluğunuzdadır.

Fren Aşınması

Model Y fren balatalarında aşınma göstergeleri bulunur. Aşınma göstergesi balataya yerleştirilen ve balata aşındığında rotora sürtünerek gıcırtılı ses çıkaran ince bir metal şerittir. Gıcırtılı ses çıkması, fren balatalarının servis ömrünü tamamladığını ve değiştirilmesi gerektiğini gösterir. Fren balatalarını değiştirmek için Tesla Servisine başvurun.

Frenler lastik ve jant çıkarılarak periyodik olarak gözle kontrol edilmelidir. Ayrıntılı teknik özellikler ve rotorlar ile fren balatalarının servis sınırları hakkında daha fazla bilgi için bkz. Tali Sistemler. Ayrıca Tesla, kış aylarında yolların tuzlandığı bölgeler için fren kaliperlerinin her yıl veya 20.000 km tamamlandığında temizlenmesini ve yağlanmasını önerir.

Warning IconA warning icon, calling your attention to a possibly risky situation
Uyarı
Aşınan fren balatalarının değiştirilmemesi fren sistemine zarar verir ve frenlemede tehlikeye neden olabilir.